Զարգացումները շատ արագ են լինելու

Հարցազրույց ՍԴՀԿ ատենապետ Լյուդմիլա Սարգսյանի հետ

- Տիկին Սարգսյան, օրերս Գյումրիում անցկացված ՀԱԿ հանրահավաքին, որպես Կոնգրեսի անդամ կուսակցության ատենապետ, ներկա էիք նաեւ Դուք: Հանրահավաքում եւս մեկ անգամ հնչեց Ձեր միասնական կոչը իշխանություններին` մինչեւ սեպտեմբեր արտահերթ ընտրությունների անցկացման վերաբերյալ: Եթե իշխանությունը չարձագանքի Ձեր կոչին, ո՞րն է լինելու Ձեր հաջորդ քայլը: 

- Մենք փորձում ենք օգտագործել սահմանադրական բոլոր հնարավորությունները եւ, միայն դրանք սպառելուց հետո, կմշակենք նոր մարտավարություն: Այլընտրանքային մարտավարություն, անշուշտ, կա, բայց մենք չենք ուզում վտանգել մեր երկրի կայունությունը` հաշվի առնելով Ղարաբաղյան խնդրի սրված վիճակը եւ այն գերխնդիրները, որոնք այսօր առկա են մեր երկրում: Մենք երբեւիցե չենք արել այնպիսի քայլեր, որոնք բանակցությունների պրոցեսում կարող էին կաշկանդել առանց այդ էլ չափից դուրս խոցելի վիճակում հայտնված գործող իշխանություններին: Արտահերթ ընտրություններն այսօր օրհասական են, որովհետեւ իշխանությունները չկարողացան որեւէ ողջամիտ լուծում գտնել` ներքաղաքական վիճակը քիչ թե շատ բարելավելու համար:


- Կարծիք կա, որ հենց Հայաստանի նախաձեռնողական քաղաքականության արդյունքում Թուրքիան դարձավ տարածաշրջանում կարեւորագույն դերակատարը, ինչի հետեւանքով էլ այսօր ԼՂ հակամարտության խնդիրը տարբեր մակարդակներում դիտարկվում է հայ-թուրքական հարաբերությունների կարգավորման համատեքստում: Համաձա՞յն եք այդ կարծիքին: 

- Միանշանակ, կրել ենք դիվանագիտական մեծագույն պարտություն: Այդ նախաձեռնողական քաղաքականությունը ի սկզբանե դատապարտված էր ձախողման: Ակնհայտ էր, որ Թուրքիան շահագրգիռ կողմ է Ղարաբաղյան հարցի լուծման մեջ, եւ նրան դերակատարություն տալ ու ներքաշել այդ գործընթացների մեջ` պարզապես անթույլատրելի էր: Բայց Սերժ Սարգսյանը գնաց այդ ճանապարհով, շատ լավ հասկանալով, որ ինքը որոշակի ժամանակ է շահելու եւ, հավանաբար, կարծում էր, թե կկարողանա մի փոքր թուլացնել ճնշումները Ղարաբաղյան հարցում: Բայց, ինչպես տեսանք, այդ ամենը ձախողվեց, ինչը մենք կանխատեսում էինք հենց սկզբից: Մեր իշխանությունները իրենց քայլերով նպաստեցին, որ Թուրքիան ԱՄՆ-ի եւ Ռուսաստանի հետ գրեթե հավասար դիրքերում դառնա խնդիր լուծող երկիր: Սրանից հետեւում է, որ Սերժ Սարգսյանի նախաձեռնողական քաղաքականությունը միայն աճպարարություն էր, որի արդյունքում մենք պարտվեցինք, իսկ աճպարարը պարտավոր է զիջել հրապարակը: Հիմա մենք կանգնել ենք մի փաստի առաջ, երբ ամեն րոպե կարող է մեզ հրավիրեն, դեմ տան գրիչն ու պարտադրեն ստորագրել որեւէ փաստաթղթի տակ:

- Ինչպե՞ս եք դիտարկում վերջին շրջանում կարծես թե առավել սերտացած ռուս-թուրքական հարաբերությունները: Ձեր կարծիքով՝ դա եւ՞ս մեր երկրի վարած սխալ քաղաքականության արդյունք է, թե՞, պարզապես, այդ երկրները առաջնորդվում են ընդհանուր շահով:

- Ակնհայտորեն տեսանելի թուրք-ռուսական հարաբերությունների մերձեցումը մեզ համար շատ վտանգավոր է: Այսօր Ռուսաստանը լծակներ չունի Ադրբեջանի վրա ազդելու համար, իսկ Թուրքիայի հետ հարաբերությունները ավելի սերտացնելու եւ իր տնտեսական խնդիրները Թուրքիայի հետ լուծելու համար նա ճնշումներ է գործադրելու Հայաստանի վրա: Վստահ եմ, որ համաձայնության են եկել, որ Թուրքիան պետք է իր ազդեցությունն օգտագործի Ադրբեջանի վրա, իսկ Ռուսաստանը` Հայաստանի վրա, որպեսզի կարողանան խնդրին լուծում տալ: Դաշտը այսօր թողնված է Ռուսաստանին եւ Թուրքիային: Իսկ Եվրախորհրդարանի ընդունած 2216 բանաձեւն էլ մեզ հուշում է, որ արդեն կա ընդհանուր համաձայնություն, եւ զարգացումները շատ արագ են լինելու: Ցավալի է, բայց ակնհայտ է, որ այսօր ընթանում են գործընթացներ` ի վնաս Ղարաբաղի եւ հայ ժողովրդի:

- Բայց, կարծես թե, Ղարաբաղի իշխանությունները լիարժեք վստահում են Հայաստանի իշխանություններին, եւ Ձեր նշած խնդիրների վերաբերյալ նրանց կողմից որեւէ պաշտոնական տեսակետ չի հնչում:

- Ցավով եմ ասում, բայց, այո, Լեռնային Ղարաբաղը չի արձագանքում իր շուրջ ստեղծված իրավիճակին, եւ կուրորեն վստահում են Սերժ Սարգսյանին: Առաջին քայլը, որ պետք է աներ Ղարաբաղը, ժողովրդական ընդվզումն էր ընթացող գործընթացների դեմ, ապա ԼՂ իշխանությունները հրապարակայնորեն պետք է հայտարարեին, որ ՀՀ-ն չի կարող միջազգային ատյաններում ներկայացնել իրենց խնդիրներն ու պաշտպանել Ղարաբաղի շահերը:

- Բայց միջազգային հանրությունը չի ճանաչում Ղարաբաղը՝ որպես առանձին պետություն, ինչը, ԼՂ խորհրդարանական ընտրությունների հետ կապված, եւս մեկ անգամ հաստատեցին տարբեր, այդ թվում նաեւ՝ ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի անդամ երկրները: 

- Եթե Ղարաբաղը ՀՀ-ին զրկեր իր փոխարեն բանակցելուց եւ հայտարարեր, որ Հայաստանի կողմից ստորագրված ցանկացած փաստաթուղթ իր համար ընդունելի չի լինելու, կամա թե ակամա, բանակցային գործընթացում չէին կարող հաշվի չառնել Ղարաբաղի կարծիքը: Բայց նրանք նման բան չարեցին, քանի որ սերտաճած են մեր իշխանությունների հետ եւ ունեն նաեւ սեփական իշխանությունը պահելու խնդիր: Ամեն դեպքում նրանց լռությունը առնվազն հասկանալի չէ:

- Ձեր կուսակցությունը հանդես էր եկել ՀՀ իշխանություններին ուղղված կոչով, որտեղ նշում էիք, որ Հայաստանը տնտեսական եւ քաղաքական խորը ճգնաժամի մեջ է, եւ իրավիճակն այնքան պաթյունավտանգ է, որ այն կարող է առաջ բերել քաղաքացիական անհնազանդություն` անկանխատեսելի զարգացումներով: Այսինքն` չե՞ք բացառում Ղրղըզստանի դեպքերի կրկնությունը` մեր երկրում:

- Ղրղըզստանի տարբերակը շատ վտանգավոր կլինի մեզ համար, որովհետեւ մենք այսօր շատ ծանր խնդիրների առաջ ենք կանգնած եւ իրավունք չունենք վտանգելու Ղարաբաղի խնդիրը: Եթե դիտարկենք այս ամբողջ գործընթացը` սկսած 91 թվականից, ապա կտեսնենք, որ երբ մեզ հաջողվել է տարածքներ վերցնել ու առաջխաղացում ունենալ, ապա միշտ Ադրբեջանում անկայուն վիճակ է եղել:

Ճիշտ է, սոցիալական վիճակը օր օրի վատանում է, եւ Հայաստանը քիչ-քիչ դատարկվում է, բայց այդ խնդիրների լուծման ճանապարհը մեկն է, պետք է անցկացնել համապետական ընտրություններ: Բայց արդյո՞ք այս իշխանությունները այնքան քաղաքական կամք կունենան, որ կգնան դրան, կարծում եմ` ոչ, իսկ եթե՝ ոչ, ուրեմն շարունակությունը նրանց համար շատ տխուր է լինելու:

- Այս օրերին ՍԴՀԿ-ից առանձնացված մասը դատական կարգով վիճարկում է կուսակցության կնիքի եւ լեգիտիմության հարցը: Ըստ Ձեզ՝ ներկուսակցական խնդիրները բացասաբար չե՞ն անդրադառնում ՍԴՀԿ վարկանիշի վրա` աթոռակռվի տպավորություն ստեղծելով: 

- Ես աթոռակռվի մեջ չեմ, ես ընտրվել եմ եւ իմ աթոռին նստած եմ օրինական հիմքերով: Եթե աթոռակռիվ է տալիս մյուս թեւը, ապա դա իրենց խնդիրն է: Նրանք ոչ մի հիմք չունեն այսօր գործող ՍԴՀԿ-ին մեղադրելու, որ անօրինական ենք, կամ ընտրված չենք, կամ շեղվել ենք կուսակցության հիմնական ճանապարհից: 19-րդ համահնչակյան համաժողովն արդեն տվել է իր գնահատականը վերջին տարիների հայաստանյան կառույցի գործունեության մասին, որը բավականին դրական գնահատական է: Ինչ վերաբերում է այդ մարդկանց, ես նրանց թեւս չեմ համարում, նրանք օրենքից դուրս մարդիկ են:

- Կա տեսակետ, որ ՍԴՀԿ-ի պառակտումը իշխանությունների ծրագիրն է: Եթե համամիտ եք, ի՞նչ եք կարծում, իշխանությունների համար ինչո՞ւ էր այդքան ակտուալ հենց Ձեր կուսակցության պառակտումը:

- Այո, դա իշխանական պրոյեկտ էր: ՍԴՀԿ-ն լինելով ՀԱԿ-ի առանցքային կուսակցություններից մեկը՝ կարեւոր էր իշխանության համար այն առումով, որ եթե մեզ կարողանային հանել ՀԱԿ-ից, ապա հնարավորություն կունենային ՀԱԿ-ում սկսել պառակտման գործընթաց: Երկրորդ նպատակը գրպանային ընդդիմություն ստեղծելն էր: Բայց Հնչակյան կուսակցությունը չի կարող իր ճակատին խարանել դավաճանի պիտակը: Եթե մեր որոշ ընկերներ գիտակցաբար կամ անգիտակցաբար այդ քայլին գնացին, կարծում եմ, պետք է մտածեն, թե ինչ կերպ են գոյատեւելու քաղաքական դաշտում:

Գայանե ՍԱՀԱԿՅԱՆ
http://www.168.am/am/articles/23045