-Պարո՛ն Մկրտչյան, հայտնի է, որ առողջապահության նախարարությունն ակտիվ քննարկում է կամավոր առողջապահական ապահովագրության մասին օրենքի նախագիծը, որից հետո, ըստ տեղեկությունների, անցում է կատարվելու պարտադիրին: Մինչդեռ մասնագետները նշում են, որ դա դառնալու է նոր ԱՊՊԱ:
Показаны сообщения с ярлыком Առողջապահություն. Показать все сообщения
Показаны сообщения с ярлыком Առողջապահություն. Показать все сообщения
среда, 30 ноября 2011 г.
ՀԱՅԱՍՏԱՆՈՒՄ ԲՆԱԿՉՈՒԹՅՈՒՆԸ ԾԵՐԱՆՈՒՄ Է
понедельник, 14 ноября 2011 г.
Արարատ Մկրտչյան. «Շուկայի 70 տոկոսը Սամվել Ալեքսանյանինն է»
Հոկտեմբերի 8-ին ԵԽ-ում ընդունվել էր «Մեդիկրիմ» հռչակագիրը՝ ընդդեմ կեղծ դեղամիջոցների եւ ոլորտում կեղծարարության: Հոկտեմբերի 26-ին Եվրոպայի խորհրդի նախաձեռնությամբ անցկացվեց ընդդեմ կեղծ դեղամիջոցների գիտաժողով, որտեղ ներկայացվեց «Մեդիկրիմը»: Այս պահին «Մեդիկրիմը» ստորագրել է 12 պետություն. Գերմանիա, Իսրայել, Իսլանդիա, Իտալիա, Կիպրոս, Պորտուգալիա, Ռուսաստան, Ուկրաինա, Ֆինլանդիա, Ֆրանսիա, Շվեյցարիա: Հռչակագիրը բաց է ստորագրման համար: Հայաստանը չի միացել այդ հռչակագրին, մինչդեռ, ըստ տեղեկությունների, Հայաստանում շատ կան լեհական արտադրության կեղծ դեղեր:
воскресенье, 9 октября 2011 г.
Վարչակազմը տապալել է առողջապահության համակարգի բարեփոխումների ծրագիրը
2007 թվականի խորհրդարանական ընտրություններից ի վեր Հայաստանում առողջապահության ոլորտում գրեթե ոչ մի բան չի արվել, վարչակազմն ամբողջությամբ տապալել է այդ համակարգի բարեփոխումների ծրագիրը:«Առաջին լրատվականի» հետ զրույցում նման տեսակետ հայտնեց Հայ ազգային կոնգրեսի առողջապահության հանձնախմբի անդամ Արարատ Մկրտչյանը:
пятница, 2 сентября 2011 г.
Ամբողջությամբ խաթարված են ժողովուրդ-առողջապահություն հարաբերությունները. Արարատ Մկրտչյան
Ասել, թե Հայաստանում առողջապահության ոլորտում վերջին տարիներին հայտնագործություններ են կատարվել, սխալ կլինի: Գիտական մշակումների նկատմամբ երկրի ամենաբարձրաստիճան ղեկավարի կողմից անտարբերություն է ցուցաբերվում: «Առաջին լրատվական»-ի հետ զրույցում այս մասին ասաց Հայ ազգային կոնգրեսի առողջապահության հանձնախմբի ղեկավար Արարատ Մկրտչյանը:
вторник, 22 марта 2011 г.
Մեծ կոռուպցիան` մեծերով
Փետրվարի վերջին Լոռու մարզում կալանավորված երկու բժշկուհիների կալանքի ժամկետը երկարաձգվել է եւս 2 ամսով: Այս խնդրի շուրջ մեր զրույցը առողջապահության նախկին նախարար, Հայ ազգային կոնգրեսի առողջապահության հանձնախմբի անդամ Արարատ Մկրտչյանի հետ է:
- Պարոն Մկրտչյան, ինչպե՞ս եք գնահատում Լոռու մարզի 2 բժշկուհիներին կաշառք ստանալու մեղադրանքով կալանավորելու, այժմ էլ կալանքի ժամկետը երկարաձգելու փաստը:
воскресенье, 21 ноября 2010 г.
четверг, 11 ноября 2010 г.
Իշխանությունը լսողության հետ խնդիր ունի
Այս տարեսկզբին Հայ ազգային կոնգրեսը ներկայացրեց «100 քայլ. սոցիալ-տնտեսական քաղաքականության համակարգային վերափոխման ծրագիրը»: Դրանից հետո Հայ ազգային կոնգրեսը հրապարակեց նաեւ «Կենսաթոշակային բարեփոխման ծրագիրը» եւ «Առողջության պահպանման քաղաքականություն. հիմնադրույթները»: ՀՀ նախկին առողջապահության նախարար, Հայ ազգային կոնգրեսի անդամ Արարատ Մկրտչյանից հետաքրքվեցինք, թե իշխանություններն արդյոք արձագանքե՞լ են Հայ ազգային կոնգրեսի ներկայացրած ծրագրերին: Արարատ Մկրտչյանը հիշեց, որ «Առողջության պահպանման քաղաքականություն. հիմանդրույթներ» ծրագիրը հրապարակելուց եւ հանրայնացնելուց հետո լրատվամիջոցներից մեկը հարց էր ուղղել Առողջապահության նախարարին ծրագրի վերաբերյալ: Առողջապահության նախարարը պատասխանել էր, որ ՀԱԿ-ը ներկայացրել է իրենց շատ հասարակ, սովորական մի ծրագիր: «Իշխանությունները համապատասխան կառույցներին հրահանգել են չարձագանքել մեր ներկայացրած ծրագրերին: 100 քայլին չարձագանքեցին, չարձագանքեցին նաեւ «Առողջության պահպանման ծրագրին»»,- ասաց Արարատ Մկրտչյանը: Նա կարծիք հայտնեց, որ ցանկության դեպքում իշխանությունները կարող էին այդ ծրագիրը դնել քննարկման, հարցադրումներ առաջ քաշել, սակայն դա չարեցին:
вторник, 6 июля 2010 г.
Արարատ Մկրտչյանը ծանոթ է Հարություն Քուշկյանի կերպարին
«Եթե համադրենք առողջապահության նախարարության կողմից իրականացվող ծրագիրը Հայ ԱզգայինԿոնգրեսի ներկայացրած ծրագրի հետ, ապա ոչ մի համընկնումներ չենք տեսնի։ Այստեղ ակներեւ է դառնում, որ առողջապահության նախարարը չի ծանոթացել ՀԱԿ ծրագրին»,-NEWS.am-ի թղթակցի հետ զրույցում, մեկնաբանելով առողջապահության նախարար Հարություն Քուշկյանի հայտարարությունը՝ ասաց առողջապահության նախկին նախարար, Հայ Ազգային Կոնգրեսի առողջապահության հանձնաժողովի ղեկավար Արարատ Մկրտչյանը։ Նշենք, որ Հարություն Քուշկյանը Ծաղկաձորում օրերս տեղի ունեցած սեմինարի ժամանակ լրագրողներին ասել էր, թե «Հայ Ազգային Կոնգրեսի առողջապահական ծրագիրը առողջապահության նախարարության առօրյա աշխատանքի արձանագրումն է, որում նոր երանգներ կան, սակայն նոր առաջարկ չկա»:
«Առողջապահության նախարարությունը հարկավ իրականացնում է կառավարության եռամյա ծրագիրը, որը դրված է կառավարության պաշտոնական կայքում։ Իսկ եթե այլ ծրագիր է անում, այսինքն այն, որը ՀԱԿ-ի ներկայացրած ծրագրի կրկնությունն է, ապա այստեղ ի հայտ է գալիս վարչապետի պրոբլեմը, քանի որ ստացվում է, որ կառավարությունը հաստատել է մի ծրագիր, իսկ նախարարությունն իրականացնում է այդ ծրագրի այն դրույթները, որոնք ներկայացրել է նաեւ ՀԱԿ-ը»,-մեկնաբանելով Քուշկյանին՝ ասաց Արարատ Մկրտչյանը՝ միաժամանակ հավելելով, թե նախարարի հայտարարությունը պետք է որ վարչապետի ուշադրությունը գրավի։
Ի դեպ, նույն սեմինարում Հարություն Քուշկյանն ասել էր նաեւ, թե չի ճանաչում Արարատ Մկրտչյան անունով մարդու։ Արարատ Մկրտչյանը նախարարի այս արտահայտությունը չցանկացավ մեկնաբանել, միայն նշեց, որ ինքը գիտի եւ ճանաչում է Հարություն Քուշկյան անունով անձի։ «Նրան տեսել եմ հեռուստատեսությամբ, երբ որպես քաղաքապետի թեկնածու՝ Երեւանի ավագանու ընտրությունների ժամանակ իր ծրագիրն էր ներկայացնում։ Երբ հաղորդավարը՝ Պետրոս Ղազարյանը հարց տվեց, թե ո՞վ է իր պատկերացմամբ երեւանցին, Քուշկյանն ասաց, թե երեւանցու իր պատկերացրած կերպարը Թումանյան փողոցի կրպակում ծխախոտ վաճառող Փուռթոուլն էր։ Իսկ երբ հաղորդավարը հարցրեց, թե ո՞ր կառավարման համակարգն է իր համար հոգեհարազատ, Քուշկյանի պատասխանը եղավ սա՝ «սովետական կառավարման համակարգի մեթոդաբանությունը»։ Ահա այս ձեւակերպումներից եմ ես ճանաչում նրան»,-նշեց Մկրտչյանը։
Հիշեցնենք, որ Հայ Ազգային Կոնգրեսը վերջերս հրապարակել է առողջապահության քաղաքականության հիմնադրույթների իր ծրագիրը, որտեղ մեծ տեղ է հատկացվում հիվանդությունների կանխարգելմանը։
пятница, 2 июля 2010 г.
Սպասում են, թե երբ կհիվանդանան
Ընդդիմադիր քաղաքական այս ուժի համոզմամբ, փաստորեն, մեր երկրում իրականացվողը հենց հիվանդապահություն, այլ ոչ թե առողջապահություն է: Ու նրա ծրագրում կարեւոր տեղ է հատկացվում հիվանդությունների կանխարգելմանը եւ դրան հասնելու ուղիներ ներկայացվում: Առողջապահության ոլորտի մեր պատասխանատուները եւս, սակայն, շատ հաճախ կարեւորում են այդ հանգամանքը, հայտարարում, որ ավելի հեշտ ու ճիշտ է կանխարգելել հիվանդությունը, քան թե հետո բուժել այն: Հայ ազգային կոնգրեսի առողջապահության հանձնախմբի անդամ, առողջապահության նախկին նախարար Արարատ Մկրտչյանից հետաքրքրվեցինք, թե կարծում են` իշխանությունները խոսքի մակարդակից գործի չե՞ն անցնում: «Դեկլարատիվ հայտարարություններ միշտ լսել ենք թե՛ ոլորտային, թե՛ պետական այրերի մակարդակով: Ուզում եմ հիշեցնել, որ դրանցից մեկը Հայաստանը տարածաշրջանային տարբեր կենտրոններ դարձնելու կառավարության ամպագոռգոռ ծրագրի հռչակումն էր 2007-2008-ին, որը հաստատվեց: Նաեւ հայտարարվում էր Հայաստանը առողջապահության տարածաշրջանային կենտրոն դարձնելու մասին: Բայց տեսանք, որ դա լոկ ծրագիր էր եւ մնաց փաստաթղթի վրա: Նույնը վերաբերում է, մասնավորապես, առողջության պահպանման եւ կանխարգելման խնդիրներին: Ինչ էլ որ արվում է, արվում է շատ ցածր մակարդակի վրա: Կարող եմ ասել` միայն իմունիզացիայի ծրագրի առումով են որոշ աշխատանքներ տարվում»,- պատասխանեց Արարատ Մկրտչյանը: Մինչդեռ, ըստ նրա, սիրտ-անոթային հիվանդությունների եւ նորագոյացությունների կանխարգելման ուղղությամբ, որոնք տեսակարար մեծ կշիռ ունեն ընդհանուր մահացության կառուցվածքում, լուրջ ծրագրեր չեն իրականացվում: Հայ ազգային կոնգրեսն իր նախագծում այդ հիվանդությունների կանխարգելումը եւս կարեւորել է: Արարատ Մկրտչյանը, սակայն, չի կարծում, թե այսօր միտումնավոր է այնպես արվում, որպեսզի մարդիկ հիվանդանան, հաճախ դիմեն բժշկի ու հետեւաբար նաեւ բուժման համար մեծ-մեծ գումարներ ծախսեն: «Դա ոչ թե միտումնավոր է արվում, այլ հիվանդանոցների ուռճացված համակարգն է դրան նպաստում: Այսինքն` համակարգը պասիվ սպասում է` երբ մարդիկ կհիվանդանան, որպեսզի իրենք սկսեն բուժել: Դա գաղափարախոսության խնդիր է»,- կարծիք հայտնեց նախկին նախարարը: Իսկ որն է երաշխիքը, որ Հայ ազգային կոնգրեսի ներկայացրած ծրագիրը եւս դեկլարատիվ բնույթ չի ունենա: Ըստ Մկրտչյանի, ծրագիրն ինքը հուշում է այդպիսին չլինելու մասին, քանի որ այնտեղ կոնկրետ քայլեր են արձանագրված ու նաեւ այն տնտեսագիտորեն է հիմնավորված: Հայ ազգային կոնգրեսի ծրագրով առողջապահության ոլորտի պետական բյուջետային ֆինանսավորումը պետք է կազմի ՀՆԱ-ի առնվազն 3 տոկոսը` ներկայիս 1,6 տոկոսի փոխարեն: Իսկ քանի որ, նույն ծրագրի համաձայն, ոլորտը ոչ միայն պետբյուջեից է ֆինանսավորվելու, այլ դա պետք է տեղի ունենա մի քանի խողովակով, ուստի առողջապահության ֆինանսավորումը կհասնի ՀՆԱ-ի առնվազն 6 տոկոսի: Արարատ Մկրտչյանը նաեւ հավելեց, որ ծրագիրն իրատեսական է համարում հետեւյալ առումներով եւս: «Մեկ անգամ նշել եմ, կուզեի հիմա էլ կրկնել, որ ցանկացած ծրագիր կամ վերափոխում ցանկացած համակարգում կարելի է իրականացնել, եթե առկա են 3 կարեւոր հանգամանքներ եւ նախադրյալներ: Առաջինը ֆինանսական միջոցներն են: Ինչպես տեսնում եք` արդեն իսկ ծրագրով նախատեսվում դրանց էական աճ : Երկրորդը` մարդկային, մասնագիտական ներուժի խնդիրն է: Ոչ ոք չի կարող ժխտել, որ ՀԱԿ-ում բավականին բանիմաց մարդիկ են հավաքված եւ նաեւ, ինչու չէ, ողջ հանրապետությունում շատ-շատ լավ մասնագետներ կան, որոնց հմտությունները կօգտագործվեն այդ ծրագրի իրականացման համար: Իսկ երրորդ եւ ամենակարեւոր նախապայմանը` քաղաքական կամքն է: Ու դրա առկայության մասին ես չէ, որ պետք է ասեմ: Դուք էլ շատ լավ գիտեք, որ Կոնգրեսը կայացած կառույց է, որի քաղաքական կամքը շատ բարձր է»,- թվարկելով` նկատեց Արարատ Մկրտչյանը: Նշենք, որ Հայ ազգային կոնգրեսի ծրագրի վերաբերյալ երեկ փորձեցինք պարզել իշխանության ներկայացուցիչների ու ոչ միայն նրանց տեսակետները, սակայն` ապարդյուն: ԱԺ առողջապահության հարցերի մշտական հանձնաժողովի անդամ Կարեն Ավագյանն, օրինակ, նախ առաջարկեց այդ թեմային չանդրադառնալ, հետո էլ հայտարարեց, որ ուղղակի չի ուզում ոչ մի մեկնաբանություն տալ, քանզի արձակուրդում է: «Գոնե էս ամառվա մեր արձակուրդներին ուզում եմ հանգստանալ մի փոքր»,- հավելեց նա: ՀՅԴ անդամ, առողջապահության նախկին նախարար Նորայր Դավիդյանը եւս հրաժարվեց ծրագրի մասին որեւէ կարծիք հայտնել` հայտարարելով, որ անծանոթ է: Դրանից, սակայն, ըստ նրա, չպետք է եզրակացնել, որ ՀԱԿ-ի ծրագիրն ինքն անկարեւոր ու անհետաքրքիր է համարել: «Ոչ, այդպիսի բաներ չկան, ուղղակի ես ինքս քաղաքականությունից հիմա որ մի կողմ եմ կանգնած, դրա համար չեմ նայել: Բայց կարող է նայեմ»,- նշեց նախկին նախարարը:
Աննա Զախարյան -
Հուլիս 2, 2010 http://www.armtimes.com/11576
четверг, 19 ноября 2009 г.
Մեր բյուջեն` հիվանդապահության բյուջե Առողջապահության խոցելի նկարագիրը` հպանցիկ
Հարցազրույց բժշկական գիտությունների դոկտոր Արարատ Մկրտչյանի հետ
-Պրն Մկրտչյան, իմ առաջին հարցը առողջապահական համակարգի խնդիրներին ուղղակիորեն չի առնչվում. այն վերաբերում է ՀՀ Սահմանադրությանը, որն արձանագրում է. ՙՀայաստանի Հանրապետությունը ինքնիշխան, ժողովրդավարական, սոցիալական, իրավական պետություն է՚…
-Եթե անդրադառնանք ՙինքնիշխան՚ ձևակերպմանը, ապա սրա վերաբերյալ միշտ էլ կասկածներ եղել են` առավել ևս հայ-թուրքական հարաբերությունների վերջին զարգացումների համապատկերում: Թե ինքնիշխանության գաղափարը որքանով արտացոլվեց մեր իշխանությունների` արտաքին քաղաքականությանը վերաբերող վերջին գործողություններում, բավական վիճահարույց է: Ակներև էր, որ ինքնիշխանը ոչ թե մենք, այլ բոլոր այն երկրներն էին, որոնք կանգնած էին հայ-թուրքական արձանագրությունների ստորագրման ՙթիկունքում՚` ի դեմս իրենց ներկայացուցիչների: Ինքնիշխան լինելու մասին մեր պատկերացումները սրանով էլ կարող ենք ամփոփել: Իրավական պետության մասին խոսելն, ինձ թվում է, առավել քան ավելորդ է` մարտիմեկյան դատավարությունների խայտառակ ընթացքից մինչև մարդու իրավունքների պաշտպանության համընդհանուր խնդիրները: Այսինքն` հարցականի տակ է սահմանադրական այս նորմն առհասարակ: Ինչ վերաբերում է ՙժողովրդավարական պետություն՚ ձևակերպմանը, ապա երկրում տեղի ունեցող գործընթացները` սկսած ընտրություններից, հանրահավաքներից և հասարակական կարծիքի ձևավորմանն ուղղված մյուս միջոցառումներից, որոնց մասնակիցների նկատմամբ զանգվածային բռնություններ են իրականացվում, վերջացրած` ԶԼՄ-ներով, մասնավորապես` հեռուստատեսությունը իշխանական մենաշնորհ դարձնելը, վկայում են, որ երկրում ժողովրդավարությունն իսպառ բացակայում է: Հենց միայն ժողովրդավարական ճանապարհով իշխանության հասնելու անհնարինությունն ապացույց է, որ մեր երկրում ժողովրդավարության բոլոր ճանապարհները փակ են: Սահմանադրության մեջ նաև ամրագրված է ՙսոցիալական պետություն՚ հասկացությունը: Սոցիալական տեսանկյունից քաղաքացին առավել քան պաշտպանված չէ: Այս խնդիրը մեր երկրում թողնված է իր իսկ քաղաքացու անպաշտպան ուսերին: Սոցիալական քաղաքականությունը, կարծես թե, ամրագրված է ցանկացած օրենսդրական փաթեթում. զորօրինակ, այս տարվա բյուջեն ևս համարվեց սոցիալական: Ես չգիտեմ` այդ բյուջեով սոցիալական որ խավերն իրենց պաշտպանված զգացին:
-Բյուջեի և հատկապես առողջապահության համակարգին տրամադրվող հատկացումների մասին կարելի է իմանալ Ձեր կարծիքը` որպես առողջապահության նախկին նախարարի:
-Մեր առողջապահության համակարգի բյուջեն հիվանդապահության բյուջե է, այլ ոչ թե` առողջության պահպանման: Պարադոքս է` խոսում ենք առողջության պահպանման մասին, որը բյուջեում գրեթե արտահայտված չէ: Մինչդեռ առողջությունը պահպանելն ավելի դյուրին է և քիչ միջոցներ պահանջող, քան հիվանդին բուժելը: Իրատեսական ծրագրեր են հարկավոր, մինչդեռ կառավարության ներկայացրած առողջապահության համակարգի զարգացման ծրագիրն ինձ հիշեցնում է հանրահայտ Օստապ Բենդերի Վասյուկի պատմությունը… Հիմա էլ Հայաստանը որոշել են դարձնել տարածաշրջանային առողջապահության կենտրոն… Նույնիսկ շարքային քաղաքացին պարզորոշ հասկանում է, որ միայն հիվանդ երևակայություն ունեցողը կարող է մտածել, թե Հայաստանը առաջիկայում կարող է դառնալ տարածաշրջանային առողջապահության կենտրոն: Մինչդեռ անցած շաբաթ կառավարության ծրագրից հանվեց շտապօգնության բարելավման և արդիականացման ծրագիրը: Այսինքն` հնարավորություններն այնքան սուղ են, որ այդ կարևորագույն ծրագիրը ևս դուրս մնաց բյուջեից: Իսկ ինչի± հետևանք են այդ ամպագոռգոռ հայտարարությունները, եթե ոչ` իրար հաջորդող ընտրություններում հանրությանը հաճոյանալու անզուսպ մարմաջի: Գործող իշխանության պոպուլիզմի շռայլ օրինակ է մեր երեք միլիարդանոց անիրականանալի բյուջեն: Ինչ վերաբերում է առողջապահության համակարգի հատկացումներին, ապա այս տարի այն կազմում է շուրջ 65մլրդ դրամ, մինչդեռ 2010թ. նախատեսվում է զգալիորեն ավելի քիչ` 54մլրդ դրամի սահմաններում: Այսինքն` չի կարելի խոստանալ ամեն ինչ, բայց դրա տակ դնել եվրոպական երկու-երեք հիվանդանոցի տարեկան ծախսի գումար: Ֆինանսատնտեսական ճգնաժամից են խոսում` արդյոք չէր կարելի այդքան վարկային միջոցներից, որոնք Հայաստանը վերցրեց միջազգային կազմակերպություններից, գոնե մի փոքրիկ մասն ուղղել սոցիալական աջակցության ծրագրերին: Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպությունը պետություններին առաջարկում է ՀՆԱ-ի առնվազն 5%-ի հատկացում առողջապահությանը: Վերջին տարիներին այդ ցուցանիշը Հայաստանում կազմել է մոտավորապես ՀՆԱ-ի 1,5%-ը: Դա խիստ ցածր ցուցանիշ է: Իսկ մեր ՙփառապանծ՚ կառավարությունը որդեգրել է, որ 2012թ. առողջապահությանը հատկացվելիք գումարները պետք է կազմեն ՀՆԱ-ի 2,2%-ը: Հավատացնում եմ, որ այս տեմպերով նշված ժամանակամիջոցում նույնիսկ այս ցուցանիշը չեն ապահովելու:
-Ուրիշ ինչ կարևորագույն ծրագրեր են կրճատվել բյուջեով:
-Ընդհանուր առմամբ, առողջապահության համակարգի բյուջեն կրճատվել է մոտ 18%-ով: ԱՄՀ-ն կանխատեսել է, որ 2009-2010թթ սոցիալապես անապահով բնակիչների թիվը Հայաստանում կավելանա ևս 170 հազարով: Այսինքն` մեր առողջապահության բյուջեն կրճատվում է այն դեպքում, երբ ԱՄՀ ուսումնասիրություններն արձանագրում են սոցիալապես անապահով բնակիչների թվի էական աճ: Հետազոտությունները ցույց են տալիս նաև, որ սոցիալապես անապահով խավը 2-2,5 անգամ ավելի շատ է դիմում բուժօգնության համակարգին, քան ապահով խավը: Մինչդեռ առողջապահության բյուջեի ՙսոցիալապես անապահով և հատուկ խմբերում ընդգրկված բուժօգնության ծառայություններ՚ հոդվածով նախատեսվում է 200 մլն դրամի նվազեցում` ի հեճուկս սոցիալապես անապահովների թվաքանակի ավելացման: Այսինքն` խեղված են առաջնահերթությունների ձևավորման սկզբունքները: Էժանագին պոպուլիզմով զբաղվելու փոխարեն կառավարությունը պետք է իր մեջ ուժ գտնի` հանրությանը խոստովանելու, որ այս բյուջեով առողջապահության համակարգում հնարավոր է իրականացնել մեկ-երկու ծրագիր միայն` շտապ և ամբուլատոր բուժօգնությունը, նաև հայտարարելու, որ մնացած հիվանդանոցային ծառայությունները վճարովի են, որն իրականում այդպես էլ կա:
-Իսկ անվճար ծննդօգնությու±նը:
-Պետք է պարզապես ուսումնասիրել համաշխարհային փորձը: Ծննդօգնության այս սերտիֆիկատը միայն մեկ երկրում է գործում` Ռուսաստանում, բայց այնտեղ գործում է պարտադիր բժշկական ապահովագրություն, առողջապահությանը հատկացվում են լրջագույն ֆինանսական միջոցներ: Այս ծրագիրը Հայաստանում ներդրվել է2008թ. կեսերին, իսկ 2009թ. գարնանը ՙԱզատություն՚ ռադիոկայանով ՙկոալիցիոն՚ պատգամավորներից մեկը հայտարարում է, որ ծննդօգնության ծառայությունն անվճար դարձնելու արդյունքում ծնելիության ցուցանիշը մեր երկրում բարձրացել է… Ստացվում է` նախորդ տարվա հունիսին, հենց հայտարարեցին, որ ծննդօգնությունն անվճար է, զույգերը վազեցին և սկսեցին երեխաստեղծ աշխատանքով զբաղվել: Եվ հաջորդ տարի գարնանը մենք տեսանք, որ բնակչության աճ է տեղի ունեցել: Սա զավեշտ է: Առողջապահության նախարարը վերջերս հայտարարեց, որ եկող տարվա բյուջեն հնարավորություն է տալիս մեկ բնակչի հաշվով ծախսել տասնյոթ հազար դրամ: Համեմատության համար ասենք, որ Ռուսաստանն իր մեկ բնակչի առողջության վրա ծախսում է $280-300, Միացյալ Նահանգները` $8000, իսկ ահա եվրոպական երկրները` $2500-3500:Այսինքն` հազիվ $45 ծախսում ենք մեկ բնակչի հաշվով և բացառապես անվճար ինչ-որ բաներ ենք խոստանում, այդ թվում` անվճար ծննդօգնություն:
-Այսինքն` ժողովրդինը ժողովրդին` մեծ խոստումների տեսքով, իսկ համակարգինը համակարգին` չնչին բյուջեի տեսքով, այստեղից էլ` կոռուպցիոն ռիսկեր…
-Յուրաքանչյուր տարվա բյուջեն հաստատվելիս որոշակի գումարների սահմաններում ծրագրեր են գրվում: Այդ ծրագրերը տարեցտարի ուռճացվում են, քանզի ընտրությունից ընտրություն խոստումները մեծանում են, իսկ բյուջեն շատ փոքր է նախընտրական առատ խոստումները կյանքի կոչելու համար, և այդ բացը լրացնում է բնակչությունն իր գրպանից: Եթե կառավարությունը բյուջեով բազմաթիվ ծրագրեր է խոստանում` ի սկզբանե իմանալով, որ միջոցները չեն բավականցնելու, նա դրանով կոռուպցիայի ռիսկեր է ստեղծում:
-Ի վերջո, տուժում է քաղաքացին, քանի որ բժիշկը, միևնույնն է, նրանից ՙպոկում՚ է իր հասանելիքը:
-Այո°, քանի որ կոռուպցիոն ռիսկերը պետությունն է դնում համակարգի առջև: Միջազգային Transparency International կազմակերպությունը առողջապահության բնագավառում 2006թ. կատարել է լրջագույն հետազոտություններ, ըստ որի` բուժօգնության վրա պետականորեն կատարվող ծախսերի և տրվող խոստումների բացարձակ անհամապատասխանությունն է պատճառը, որ կոռուպցիոն ռիսկերի տեսանկյունից համակարգը մշտապես գտնվում է երկրորդ-երրորդ տեղում:
-Այս իրավիճակից դուրս գալու առաջարկ ունե±ք:
-ժողովրդի հետ պետք է անկեղծ լինել: Ես կառաջարկեի` առողջապահության համակարգի բյուջեի ձևավորման սկզբունքը փոխել. պետությունը պետք է գտնի այն մարդուն, որի բուժօգնությունը ինքը պետք է փոխհատուցի: Մինչդեռ մեր առողջապահության բյուջեի ձևավորման սկզբունքը դեռևս 96-ից ըստ սոցիալական խմբերի և հիվանդության տեսակների է: Նման մոտեցում կա նաև Ռուսաստանում: Կարծում եմ, առողջապահության բյուջեի ձևավորման հիմքում պետք է դրվեն ոչ թե հիվանդության տեսակները, այլ, բացառապես, սոցիալական խմբերը, մեր դեպքում` ամենակարիքավորները: Այսինքն` բուժել է պետք ոչ թե հիվանդությունը, այլ հիվանդին: Ներդնենք այդ բյուջեն միայն սոցիալապես անապահով` շուրջ 500 հազար մեր բնակիչների բուժօգնության համար, որոնց 10-15%-ն է հիվանդանոցային բուժօգնության կարիք զգում: Այսօր պետությունը 200 հազար հիվանդի ծախսեր է հոգում` կիսատ-պռատ և անարդյունավետ: Մինչդեռ այս դեպքում կրկնակի և ավելի փոքր թվով, բայց իսկապես կարիքավոր բնակիչներ կստանան լիարժեք բուժօգնություն: Նաև կոռուպցիոն ռիսկերը կնվազեն:
-Կարծում եք` կառավարությունն այս մասին գլխի չի± ընկնում: Իշխանություններն ՙաշխատում են՚ ողջ ազգաբնակչության` որպես պոտենցիալ ընտրազանգվածի վրա, իսկ Ձեր տարբերակում` Ձեր նշած 500 հազարի:
-Գուցե:
-Իսկ համակարգը բարելավելու այլ ճանապարհներ կա±ն:
-Չկա աշխարհում մի պետություն, որտեղ բժշկությունն անվճար է: Եվ կան համակարգեր, որոնք վաղուց գործում են քաղաքակիրթ աշխարհում` մասնավորապես, պարտադիր բժշկական ապահովագրությունը: Դրա համար պոպուլիզմ պետք չէ. դրա համար սոցիալական արդարության հիմքեր է հարկավոր դնել, երբ աշխատողը վճարում է գործազուրկի համար, հարուստը` աղքատի և առողջը` հիվանդի: Լիբերալ պետություններն այսօր առավել քան ներգրավված են սոցիալական ապահովագրության խնդիրներում: Ընդ որում` նույն միտումներն են Կենտրոնական Եվրոպայի ու ԱՊՀ երկրներում: Դրանցում էլ, անշուշտ, լուծված չեն առողջապահական բոլոր խնդիրները, բայց նաև այնպիսի անելանելի վիճակ չէ, ինչպիսին Հայաստանում է: Պարտադիր բժշկական ապահովագրության հարյուրամյա փորձ կա, իսկ մենք ջայլամային քաղաքականություն ենք վարում: Միաժամանակ ուշադրություն եմ ուզում հրավիրել այն պատմական իրողության վրա, որ պարտադիր բժշկական ապահովագրության ծագումնաբանությունը պայմանավորված է եղել տնտեսական ու սոցիալական բարդագույն իրավիճակում բնակչության առողջության կարիքները առավելագույնս հոգալու արդյունավետ ու սոցիալապես պաշտպանիչ համակարգի ներդրմամբ:
-Իսկ գուցե խորհրդային համակարգից ստացած ժառանգության բե±ռն է ծանր, որը ոչ մի կերպ չենք կարողանում մեր ուսերից թոթափել` անվճար բուժօգնության գաղափար, գերուռճացված համակարգ, որն այսօրվա իրողություններին չի համապատասխանում:
-Մեր համակարգն իսկապես ուռճացված է: Կրկնակի ավելի հզորություններ ունենք` շենք-շինություններով ու սպասարկող աշխատակազմով: Այդ բեռը նստած է հարկատուի ուսերին: Առնվազն կիսով չափ պետք է համակարգը ՙբեռնաթափել՚: Հայաստանը ստրատեգիական նշանակություն ուներ Խորհրդային Միության համար, և հաշվարկված էր, որ եթե եվրոպական մասում, աստված մի արասցե, պատերազմական գործողություններ ծավալվեին, մեր բուժհաստատությունները դառնալու էին հոսպիտալներ, ինչպես եղավ Հայրենական պատերազմի ժամանակ, ուստի այսքան առողջապահական հաստատություններն անգամ քիչ էին համարվում: Մինչդեռ այս հսկա շինությունների պահպանման ծախսերն ահռելի գումարներ են կազմում: Գիտե±ք` պարադոքսը որն է` քաղաքացուն ասում են, որ նա բժշկի ընտրության ազատ հնարավորություն ունի: Քաղաքացին էլ որտեղ ծանոթ ունի, այնտեղ գրանցվում է: Այս պոլիկլինիկայում հինգ հիվանդ է գրանցված, մյուսում` տասը, իսկ շենքը, որ նախատեսված է մի քանի հարյուր հիվանդների սպասարկման համար, պահպանվում է: Արդյունավետ գործող համակարգ է հարկավոր, որպեսզի պետության ներդրած յուրաքանչյուր դրամը արդյունք տա: Եթե համակարգն արդյունավետ չէ, ուզում եք` բյուջեն տասնապատկեք: Ոչինչ չի փոխվելու, եթե օպտիմալացման ծրագիր չիրականացվի: Էլի կան երկրներ, որոնք նույն ժառանգությունն են ստացել խորհրդային երկրից, բայց անկախացել են և, իրատեսորեն գնահատելով իրենց երկրի հնարավորությունները, արդիականացրել համակարգը: Էստոնիայում մեկ գիշերվա մեջ քսանութ հիվանդանոց փակվել է, մինչդեռ մերձբալթյան առողջապահական համակարգն այսօր հասնում է եվրոպական երկրների մակարդակին: Մեզ մոտ բուժաշխատողը մեկ հիվանդի բուժման համար ստանում է նախատեսված գումարի չնչին տոկոսը միայն, մնացածը գնում է հսկայական հիմնարկի պահպանության ծախսերին` ջեռուցման, էլեկտրաէներգիայի և ջրամատակարարման խնդիրներին, սպասարկող աշխատակազմին:
-Բնակչության թվաքանակ և բուժաշխատողներ հարաբերակցությու±նն ինչպիսին է մեզ մոտ:
-Երկու անգամ ավելին է, քան այսօր եվրոպական երկրներում ընդունված ցուցանիշն է: Եթե այլ երկրներում տասը հազար բնակչին տասներեք-տասնչորսից մինչև քսան բժիշկ է հասնում, ապա մեզ մոտ այդ թիվը երեսունութ-քառասուն է: Եվ բավական չէ` բժիշկներ են պատրաստվում բժշկական համալսարանում, արդեն բազմաթիվ ոչ պետական բուհեր ևս ներգրավված են վաղը աշխատանք չունեցող բժշկական կադրերի պատրաստմանը: Մինչդեռ անհրաժեշտ է կադրային ռեսուրսների մասնագիտական որակի բարձրացման առավել արդյունավետ ու ժամանակակից համակարգի ներդրում, կադրերի օպտիմալացում:
-Առանց այդ էլ գործազուրկների հսկայական բանակ ունենք, գուցե իշխանությունները խուսափու±մ են դժգոհության ալիքից:
-Բայց կա± այլ ճանապարհ: Համակարգից դուրս մնացածներին կարելի է սոցիալական աջակցության ծրագրերում ներգրավել, վերջապես նրանց արժանավայել փոխհատուցել ու վերապրոֆիլավորել` ըստ հնարավորության ու անհրաժեշտության:
-Եվ, այնուամենայնիվ, ի±նչը մեզ ամենաշատը չի բավականացնում առողջապահությունն ՙառողջացնելու՚ համար:
-Ցանկացած բնագավառում, այդ թվում` առողջապահության համակարգում, առաջընթաց և զարգացումներ կարող են լինել երեք պայմանների առկայության դեպքում` ֆինանսական միջոցներ, մասնագիտական ներուժ և, ամենակարևորը, քաղաքական կամք, որն ամենաշատը չի բավականացնում մեր իշխանություններին:
среда, 29 октября 2008 г.
Առողջապահությո՞ւն, թե՞ հիվանդապահություն
ԱԺ հանձնաժողովներում այս օրերին քննարկվում է 2009 թվականի ՀՀ բյուջեի նախագիծը։
Այսօր էլ առողջապահությանը վերաբերող հատվածի հերթն է։ Զուտ թվային արտահայտությամբ ոլորտին հատկացվող գումարները տարեցտարի աճում են։ 2009-ին էլ նախատեսվում է ավելացնել շուրջ 11 մլրդ դրամով։ Ու այս միտումը առողջապահության մեր պատասխանատուները հաճախ են հպարտությամբ բարձրաձայնում։ Սակայն, ըստ ՍԴՀԿ անդամ, առողջապահության նախկին նախարար Արարատ Մկրտչյանի, իրական պատկերը ստանալու համար` պետք է նայել, թե ՀՆԱ-ի քանի՞ տոկոսն է բաժին հասնում այս կամ այն ոլորտին։ Ու այդպիսով կպարզվի, որ վերջին ավելի քան 10 տարիների ընթացքում առողջապահությանը հատկացվող գումարների չափը էապես չի փոխվում։ 2008-ի բյուջեով հատկացվել է ՀՆԱ-ի 1,52 տոկոսը, 2009-ին նախատեսվում է 1,56-ը։ Իսկ կառավարության ծրագրով նախատեսված է 2012-ին այդ թիվը հասցնել առնվազն 2,2 տոկոսի։ Մինչդեռ այս տեմպերով առաջ գնալու դեպքում` նշանակետին մոտենալու համար ամենաքիչը 15 տարի կպահանջվի։ Մկրտչյանը համոզված է, որ առողջապահությունը շարունակում է մնալ մեր երկրի ղեկավարության ուշադրության կենտրոնից դուրս։ Նա նաեւ մի շարք ուշագրավ բացահայտումներ է անում 2009-ի բյուջեի նախագծից։ Դարձյալ թվային արտահայտությամբ, մասնավորապես դեղագործական ապրանքների ձեռքբերման համար հատկացվող գումարներն ավելացել են շուրջ 700 մլն դրամի չափով։ «Այստեղ սկսում ես մտածել. 3 պատճառ կարող է լինել, չէ՞, որ դեղամիջոցների ձեռքբերման համար այդքան ավելացնում ենք գումարները։ Դա կա՛մ դեղամիջոցների թանկացումն է, կա՛մ հիվանդացության կտրուկ բարձրացումը, կա՛մ 3-րդ անհայտ պատճառն է»,- ասում է Արարատ Մկրտչյանը։ Ու քանի որ մեր բյուջեն կոռուպցիոն ռիսկերի առումով փորձաքննության չի ենթարկվում, ուստի, ըստ նրա, մնում է ենթադրել, որ նշված 3-րդ տարբերակում հենց կոռուպցիոն ռիսկ է թաքնված։ Ինչեւէ։ Ստացվում է` փոխանակ եղած գումարները կանխարգելիչ միջոցառումներին ուղղելուն, մեր բյուջեի գումարներով դեղորայք գնել ենք պատրաստվում, մինչդեռ դարձյալ առողջապահության մեր պատասխանատուներն ամեն առիթով հիշեցնում ու սովորեցնում են, որ ավելի ճիշտ ու հեշտ է կանխել հիվանդությունը, քան դա բուժել։ ԱՆ նախկին նախարարի տարակուսանքն է առաջացնում նաեւ այն, որ շուրջ 2 մլրդ դրամով ավելացել է լաբորատոր-գործիքային ախտորոշիչ հետազոտությունների համար հատկացվելիք գումարը։ «Եթե դա ուղղվելու է ավելի որակյալ լաբորատոր-գործիքային հետազոտություններ անելուն, միանշանակ շատ ընդունելի է։ Եթե ուղղվելու է բուժաշխատողների աշխատավարձին, մասնագետների գնահատման խնդրին, ողջունելի է, բայց 31 տոկոս աճ 1 տարում` էլի մի քիչ դժվար ընկալելի է»,- ասում է Մկրտչյանը ու չի հասկանում նաեւ ծննդօգնության համար ավելացվող գումարների նպատակահարմարությունը, ինչը, ըստ նախատեսվածի, պետք է նպաստի, որպեսզի այն անվճար լինի ոչ միայն թղթի վրա եւ հասարակության բոլոր խավերի համար։ «Վերցնել մի ծրագիր ողջ առողջապահական ծրագրերից, գումարն ավելացնել, որպեսզի ստվերը վերանա՞։ Ինձ թվում է` դա միջոց չէ»,- գտնում է նա։ Սխալ է համարում «ամեն ինչ բոլորի համար անվճար է» սկզբունքը։ Մկրտչյանն ուշադրություն է հրավիրում նաեւ այն հանգամանքի վրա, որ մեր պետությունը որոշել է փոխհատուցել հանրապետությունից դուրս բուժման ուղեգրված հիվանդների ճանապարհածախսը։ Դրա համար 2009-ի բյուջեում նախատեսված է 40 մլն դրամ։ Այս ծրագրի տրամաբանությունը նրա համար անհասկանալի է` այն առումով, որ եթե մարդը արտերկրում բուժում ստանալու համար ի վիճակի է վճարել, ապա ինչո՞ւ է մեր կառավարությունը որոշել գնել նրա օդանավի տոմսը։ Ամփոփելով` մեր առողջապահության համակարգին հատկացվող գումարները ԱՊՀ ու մանավանդ եվրոպական երկրների համեմատությամբ շատ ցածր մակարդակում է գտնվում, իսկ ոլորտի ներսում բաշխումն ըստ ուղղությունների տարակուսանք է առաջացնում, թե ինչո՞ւ ֆինանսներն ավելի շատ չեն ուղղվում կանխարգելիչ ծառայություններին, այսինքն` մարդու առողջության պահպանմանը։ «Մեզ մոտ հիվանդապահության համակարգ է, առողջապահության համակարգ չի դարձել դեռ։ Դրա մասին է վկայում նաեւ բյուջեն»,- նկատում է Արարատ Մկրտչյանը։
Подписаться на:
Сообщения (Atom)