«Հայելի» ակումբում ապրիլի 7-ին բանավիճում էին ԱԺ պատգամավոր (ՀՀԿ) Արտակ Զաքարյանն ու «Սոցիալ-դեմոկրատ հնչակյան կուսակցության» ատենապետ Լյուդմիլա Սարգսյանը: Թեման՝ «Հանրահավաքը ևսպասվող զարգացումները»:
Անժելա Թովմասյան.-Բարև՛ ձեզ, շնորհակալություն, որ հրավերն ընդունեցիք, այսօր մեր հյուրերն են Լյուդմիլա Սարգսյանն ու Արտակ Զաքարյանը: Վազը սպասվում է հանրահավաք: Մինչ դրան անդրադառնալն ընդհանուր առմամբ ինչպե՞ս կբնութագրեք նախընտրական զարգացումները: Խնդրեմ:
Լ. Սարգսյան.-Նախ ուզում եմ շնորհավորել մեր բոլոր գեղեցիկ աղջիկներն այս տոնի կապակցությամբ, քանի որ ինձ էլ շնորհավորեցին, շատ հաճելի է այս ամենը, միշտ այսպես գեղեցիկ եղեք, միշտ այտիվ, միշտ կարևոր և աշխատեք միշտ կարողանալ առաջ նայել ու կայանալ: Եթե խոսենք ներկայիս զարգացումների մասին, ես պիտի մի քանի կետեր նշեմ, որ նորից հիշեցնեմ 2008 թ. նախագահական ընտրությունները: Մեր ժողովուրդը բացառիկ հնարավորություն ուներ 2008 թ. սահմանադրական կարգով ձևավորելու լեգիտիմ, օրինական իշխանություններ և ապագա տեսնել Հայաստանում, կառուցել կյանքը՝ նաև ապահովելով զավակների ապագան, բայց, դժբախտաբար, ճեղքվեցին ընտրությունները, ունեցանք ապօրինի, ոչ լեգիտիմ իշխանություններ, դա առաջին մեծ ես կասեի՝ հանցագործությունն էր, որ կատարվեց մեր հասարակության նկատմամբ: Ժողովուրդը դժգոհության մեծ ալիք բարձրացրեց, տեղի ունեցավ մարտի մեկի հանցագործությունը, որի ժամանակ ուզում եմ նշել երկրորդ մեծ հանցագործությունը, որ կատարվեց մեր ժողովրդի նկատմամբ. բանակն օգտագործվեց ժողովրդի դեմ, և դրանով իսկ բարոյալքվեց բանակը, իշխանության ձեռքով բարոյալքվեց բանակը, որը կոչված է պաշտպանելու ժողովրդին:
Անժելա Թովմասյան.-Գանք մեր օրերին, լավ:
Լ. Սարգսյան.-Ես շատ կարճ անդրադարձ անեմ և հասենմ մեր օրերին: Բանակում խորացան ոչ կանոնակարգային հարաբերությունները, ինքնասպանություններ, սպանություններ… Եվ գանք այսօրվան, քանի որ մի քիչ շտապում եք. երկրում ստեղծվել է բացառիկ իրավիճակ, երբ հասարակությունը չի ցանկանում այսպես ապրել, իսկ իշխանությունն այլ կերպ ղեկավարել և՛ չի ցանկանում, և՛ չի կարողանում: Խորացան բոլոր խնդիրները, որոնք առաջացել էին դեռ նախագահական ընտրությունների ժամանակ, չբուժվեցին վերքերը, հասարակություն-իշխանություն անջրպետն օր օրի ավելի խորացավ և այսօր հասել է մի եզրի, որ անհանդուրժողականությունը և՛ հասարակության կողմից, և՛ իշխանության կողմից ստացել է մեծ սահմաններ, երբ այլևս հնարավոր չէ այս իրավիճակն այսպես շարունակել: Ես այսօրվա վիճակը գնահատում եմ հետևյալ կերպ՝ 2011 թ. ի վեր սկսած մեր հանրահավաքային պրոցեսները պայմանավորված էին ժողովրդի ծանրագու՛յն սոցիալական վիճակով և այն բացառիկ արտագաղթով, դժբախտաբար՝ բացառիկ, որն այսօր կա Հայաստանում՝ դրան ավելացված տարբեր երկրների միգրացիոն ծառայությունների աշխատանքը, որը կարծես թե իշխանությունների կողմից լուռ խրախուսվում է, որովհետ ևոչինչ չի արվում, որ կանխվի այդ ծառայությունների աշխատանքը: Եվ միգրացիոն ծառայության պետ Եգանյանի իսկ խոսքերով՝ այսօր արդեն Ալթայի երկրամաս է մեկնել 550-ի մոտ ընտանիք, իսկ հերթագրվածների չափերը տասնյակ հազարենրի է հասնում: Սա մեր երկրի համար ուղղակի ազգային անվտանգության լրջագու՛յն խնդիր է, և եթե իշխանությունը տրամադրված չէ զբաղվելու այդ խնդիրներով ևոչինչ չի անում, որպեսզի կանխի այդ աննախադեպ արտագաղթը և հայաթափությունը, ընդ որում՝ մարդիկ գնում են՝ այլ ևս չվերադառնալոու ակնկալիքով, դա նշանակում է, որ Հայաստանն այլևս գրավիչ չէ ոչ միայն օտարների համար, այլ ևնույնիսկ՝ հայի:
Անժելա Թովմասյան.-Ասում են՝ եթե ժողովուրդը որոշում է կայացնում գնալ, ապա նա հիասթափված է և՛ իշխանությունից,և՛ ընդդիմությունից, այսինքն՝ նշանակում է, որ այլ ևս սպասելիքներ չունի ընդդիմությունից: Արդյոք այս ժամանակահատվածում ընդդիմությունը չի՞ սկսել նպաստել հիասթափության խորացմանը՝ նկատի ունենալով այն, որ առանձնապես կոնկրետ քայլեր, որ առաջադրել է, չի հասել դրանց, այն, որ ժողովրդին անընդհատ ասում է, որ հիմա արտահերթ ընտրություններ են լինելու, և դրանք չեն կայանում,և վերջին քայլը՝ Ազատության հրապարակ մտնելով՝ կոնրետ քայլերի չի գնացել:
Լ. Սարգսյան.-Ես կասեի հետևյալ կերպ՝ կա ժողովրդի երեք հատված՝ մի հատված, որ այսօր համակերպվում է իրավիճակի հետ և ճորտացված կարգավիճակով կարողանում է շարունակել ապրել, մի հատված, որը հասկանում է, որ այսպես չի կարող ապրել և իր ապագան կապում է քաղաքական ընդդիմադիր ուժերի հետ, տվյալ դեպքում՝ ՀԱԿ-ի հետ, և մեզ հետ միասին պայքար է տանում, որպեսզի երկրում օրինականություն հաստատվի, մյուս հատվածը, որ նույնպես մեր համակիրներն են, ընդդիմադիր են, դժգոհ են, ուղղակի այլևս հույս չունեն, որ Հայաստանում բարեփոխումներ կլինեն կամ էլ անհամբեր են՝ ավելի քան ընդդիմությունը և ստիպված լքում են երկիրը, որպեսզի կարողանան գոյատևել: Ես կարծում եմ, որ այսօր դժգոհությունը Հայաստանում համատարած է, և շատ քիչ մարդ կարելի է գտնել նույնիսկ իշխանական հատվածում, որոնց այս վիճակը գոհացնում է:
Ա. Զաքարյան.-Շնորհակալություն հրավերի համար: Ես պատմական էքսկուրս չեմ ցանկանում անել, հատկապես որ պետք է հերքեմ և հիմնավորեմ, որ իրավիճակը նախորդ տարիների համեմատ բոլորովին այնպես չէ, ինչպես ներկայացրեց մեր հարգարժան բանախոսը՝ տիկին Սարգսյանը: Կոնկրետանալով ներկա իրավիճակի և ներքաղաքական զարգացումների վրա՝ պետք է ասեմ հետևյալը, որ այո, որոշակիորեն արդեն մեկ տարվա հեռվից նախընտրական տրամաբանությունն աստիճանաբար հիմք է դառնումքաղաքական զարգացումների համար, բնականաբար, քաղաքական կուսակցությունները փորձելու են այլևս աշխատել ընտրազանգվածի վրա, փորձելու են իրենց կողմ քաշել ընտրազանգվածին, նաև փորձելու են կարողանալ պահպանել ընտրազանգվածը՝ հաջորդ մեկ տարվա ժամանակահատվածի համար, մինչև ԱԺ-ի հերթական ընտրությունները: Սա նորմալ, բննականոն երևույթ է, նորմալ զարգացումներ են՝ ժովղովրդավարական համակարգերին բնորոշ, և այս պարագայում խնդիրը որոշակիորեն նաև խմորումներ է հարուցել ընդդիմադիր քաղաքական դաշտում: Բնականաբար, այս զարգացումները ևս ունեն իրենց տրամաբանությունը, որովհետև փորձը ցույց է տալիս, և օրինաչափությունները վկայում են այն մասին, որ բոլոր տեսակի համապետական ընտրություններից առաջ ընդդիմությունները փորձելու են վերահաստատել իրենց ընդդիմադիր լինելու հանգամանքը, որովհետև հասարակությունը ևս մեծ հույսեր չի կապում:
Անժելա Թովմասյան.-Ինչպես նաև իշխանությունը, որ այս փուլում է սկսում նոր քայլեր, գործողություններ…
Ա. Զաքարյան.-անժելա ջան, խնդրում եմ, մի միջամտեք, պարզապես ես ուրիշ բան էի ասում…
Անժելա Թովմասյան.-Չէ… Գործընկերները կդժգոհեն…
Ա. Զաքարյան.-…որովհետև նաև ընդդիմությունը ևս հասարակության մոտ վստահության խնդիր ունի: Եվ այս առումով, բնականաբար, նաև նորմալ եմ համարում՝ ով է այն հերոսը, որը պատիվ է ունենալու կոչվելու ընդդիմություն ևմիավորելու հասարակության այն հատվածը, ովքեր որոշակի այլ մոտեցումներ ունեն, քան իշխանական ուժերի ընտրազանգվածն է: Բնականաբար, ժամանակը ցույց կտա ամեն ինչ, իսկ իշխանությունը շարունակում է իրականացնել իր հայտարարած բարեփոխումները, դրանք ավելի ինտենսիվ, ավելի նպատակային թիրախավորված փուլում են գտնվում, ևայս պարագայում, բնականաբար, նաև ցուցանիշները լինելու են շատ ավելի էական և տեսանելի, քան այն ժամանակահատվածի համար, որը կասեցրեց բարեփոխումների ընթացքը՝ պայմանավորված համաշխարհային տնտեսական ևֆինանսական ճգնաժամով: Եթե համեմատության մեջ նայենք նաև տարածաշրջանային մյուս երկրները և հետխորհրդային տարածքի երկրները, դեռևս զարգացող տնտեսություն ունեցող երկրներին, ապա նմանատիպ տենդենցներ նկատելի են գրեթե բոլոր երկրներում, և բոլոր երկրներն այս փուլում գտնվում են հետճգնաժամային կարգավորման և տնտեսության կայունացման փուլում: Հայաստանը ևս այս փուլում է, իսկ ինչ վերաբերում է հասարակական դժգոհություններին, տարբեր սոցիալական խմբերի մոտ ի հայտ եկած՝ որոշ առումով նաևսուր արտահայտված խնդիրներին, բնականաբար, սրանք ամբողջությամբ հաշվարկելի են եղել, և ես հեռու եմ այն մտքից, որ հանկարծ իշխանությունը տեսավ, որ ինչ-որ խնդիրներ հասարակության մոտ ավելի սրվել են: Ոչ, սրանք սպասելի հետևանքային խնդիրներ են, և դրանց համար պարբերաբար կառավարության, իշխող քաղաքական ուժերի կողմից և՛ քաղաքական ծրագրեր առաջարկելու առումով, և՛ տնտեսական ծրագրեր ներկայացնելու առումով միշտ եղել են ժամանակին համահունչ, և այսօր էլ պատահական չէ, որ որոշ ոլորտներում շատ ավելի ինտենսիվ ուշադրության կենտրոնում են գտնվում…
Անժելա Թովմասյան.-Այն մեղադրանքը, որ այս փուլում է ընդդիմությունն ակտիվանում, հստակ նկատելի է նաևիշխանության դեպքում:
Ա. Զաքարյան.-Իշխանությունը ոչ թե ակտիվանում է, ես ասացի՝ իշխանության բարեփոխումների ինտենսիվությունն ինչով է պայմանավորված: Բարեփոխումների ինտենսիվությունը պայմանավորված է տնտեսության կայունացմամբ, նոր ռեսուրսների հնարավորությունների ի հայտ գալով, նաև կառավարման բարեփոխումների ընթացքով: Այսինքն՝ սա նորմալ երևույթ է, անկախ այն բանից, եթե ընդդիմությունն էլ ասի՝ մեր երկրում ամեն ինչ շատ լավ է, ոչ մի բանից չբողոքի, միևնույն է, այս իրավիճակն այս փուլով, այս տրամաբանությամբ զարգանալու է, ինչքան որ ընդդիմությունը բողոքի, փորձի սրել, հուզումներ, լարումներ առաջացնել, հանիրավի հայտարարություններ անել, միևնույն է…
Անժելա Թովմասյան.-Եթե ամենաակտիվ հանրահավաքին դրանք հաջորդեցին… Ինչ-որ կապ տեսնու՞մ եք:
Ա. Զաքարյան.-Հանրահավաքը գործողություն է, որը միավորում է հասարակության որոշ հատվածին քաղաքական, սոցիալական, տնտեսական հայացքներ արտահայտելու, ինչ-որ խնդիրներ ի մի բերելու համար: Սա հասարակական զարգացումների հիմքի մեջ է, իհարկե, ինքն ավելի շատ ունի քաղաքական նշանակություն, սակայն դա որևէ կերպ չի կարող խոչընդոտել կառավարման համակարգին և ընդհանրապես՝ բնականոն զարգացմանը:
Լ. Սարգսյան.-Ես կհամաձայնվեմ բանախոսի հետ այն հատվածի մասով, որ իբր նախընտրական քարոզարշավ է տարվում և՛ ընդդիմության կողմից, և՛ իշխանության կողմից, դա կարող եք ասել այլ քաղաքական ուժերի մասին, որոնք փորձում են ինչ-որ ձևով արտահայտված երևալ և ինչ-որ ընտրազանգված հավաքել: ՀԱԿ-ը երեք տարի շարունակ պայքար է մղել Հայաստանում դրսվորվող բոլոր արատավոր երևույթների դեմ, նաև իշխանության կողմից դրսևորվող նման երևույթների դեմ ևմշտապես պայքար է մղել Հայաստանում սահմանադրական կարգի վերականգնման ուղղությամբ, բայց դուք, նկատի ունեմ իշխանությանը, ուղղակի բարեբախտություն ունեք, որ գործ ունեք շատ գրագետ և խելամիտ ընդդիմության հետ, բայց դա դեռ չի նշանակում, որ այդ խելամիտ և գրագետ ընդդիմությունը չի հասկանում, որ եթե այս իշխանությունը շարունակում է գոյատևել ևս մեկ տարի, ինչպես Դուք ասացիք, մինչև հաջորդ ընտրություններ, ապա այս երկիրը վերջնականապես կործանվելու է և այլևս կարելի է չակնկալել, որ հայերի գոնե տասը տոկոսը կմնա Հայաստանում: Ավելին ասեմ՝ այո, մենք գնում ենք արտահերթ նախագահական և պառլամենտական ընտրությունների, և այսօր Հայաստանում իրականում, ոչ թե դե յուրե, այլ դե ֆակտո կա երկիշխանություն, որովհետև կա հասարակության երևի թե ամենաստբվար զանգվածը, որը բարեփոխումներ է ուզում և այդ բարեփոխումներն ու խնդիրների լուծումը տեսնում է ՀԱԿ-ի միջոցով և ոչ մի ակնկալիք չունի իշխանութան նկատմամբ: Նախ ուզում եմ հիշեցնել, որ այս տարվա հանրահավաքները ցույց տվեցին, որ ժողովուրդն այլևս չի համակերպվելու այս իրավիճակի հետ, ևեթե մենք ինչ-որ ժամանակ, գիտակցելով, թե ինչ տարածաշրջանում ենք ապրում, և ինչ խնդիրների առջև է կանգնած Հայաստանը, մի փոքր մեղմում էինք հասարակությանը, ապա այլևս դա մեղմել անհնար է, բայց շատ կաևոր է, որ այդ դժգոհ հատվածն անկառավարելի չլինի:
Անժելա Թովմասյան.-Այսինքն, որ եթե վաղը մտնեն Ազատության հրապարակ, դա կունենա շարունակություն:
Լ. Սարգսյան.-Ոչինչ չբացառենք, եթե հիշում եք՝ արդեն իսկ մարտի մեկին բազմահազարանոց հանրահավաքը որոշեց, որ այսուհետև հանրահավաքները վերածվում են ժողովրդի ինքնակառավարման ֆորումի: Դա նշանակում է, որ բոլոր որոշումները կայացվելու են հանրահավաքի ժամանակ, ևժողովրդի որոշումը վստահվելու է իրականացնել ՀԱԿ-ին: Ես ոչինչ չեմ բացառում, մենք հնարավորություն ենք տվել…
Անժելա Թովմասյան.-Ազատության հրապարակին մոտենալու՞ եք:
Լ. Սարգսյան.-Ոչ միայն մոտենալու ենք, ես կարծում եմ՝ ժողովրդի պահանջով մենք նաև մտնելու ենք Ազատության հրապարակ, և ընդհանրապես այսուհետև ժողովրդի պահանջին մենք պարտավոր ենք լինելու օժանդակել, և որպեսզի մեծ վտանգներից կարողանանք հետ պահել նաև ժողովրդին, մենք պարտավոր ենք նրա կողքին լինելու և ուղղորդելու. դա է մեր խնդիրը:
Ա. Զաքարյան.-Նախ՝ իշխանությունները, ինչպես Դուք եք ասում, ոչ թե գոյատևելու են ևս մեկ տարի, այլ հաջորդ մեկ տարվա ընթացքում իրականացնելու են օգտավետ, իրենց սահմանադրական իրավունքներից բխող ամբողջական կառավարում, իսկ դրանից հետո, ստանալով հասարակության ճնշող մեծամասնության վստահությունը, շարունակելու են իրականացնել քաղաքական իրենց պատասխանատվությունը պետության կառավարման և գործունեության, հետագա իշխանավարման առումով:
Լ. Սարգսյան.-Ուրախ եմ, որ լավատես եք:
Ա. Զաքարյան.-Լավատես չէ, ես իրատես եմ, որովհետև մենք շատ ավելի խորքային ու ինտենսիվ ենք շփվում հասարակության հետ և շատ ավելի լավ գիտենք մեր երկրի պրոբլեմներն ու քաղաքացիների պրոբլեմները: Երկրորդը՝ ՀՀՇ-նև ՀԱԿ-ը ձևավորող մյուս քաղաքական…
Լ. Սարգսյան.-Ես խնդրում եմ՝ ՀՀՇ-ի անունը չընդգծեք, դա ինձ անձամբ վիրավորում է, որովհետև ՀՀՇ-ն չէ..
Ա. Զաքարյան.-Ես չեմ վիրավորում, չնայած չեմ զարմանում, որ ՀՀՇ-ը վիրավորական է դարձել արդեն:
Լ. Սարգսյան.-Ոչ, Դուք սխալ հասկացաք, ես դա նկատի չունեի: Ուզում եմ ասել՝ մի շահարկեք ՀՀՇ անունը:
Ա. Զաքարյան.-Չեմ շահարկում, ես ասում եմ ՀՀՇ կուսակցության մասին, որը…
Լ. Սարգսյան.-Իմ կողմից շատ հարգված…
Ա. Զաքարյան.-Եվ մյուս քաղաքական ուժերի լեգեոներները, որոնք միավորվել և կազմել են ՀԱԿ-ը, բնականաբար, երբեք չեն թաքցրել իշխանատենչության իրենց մղումները: Սա է պատճառը, որ պարբերաբար արտահերթ ընտրություն անհեռանկար և անիրատես հայտարարությունները շատ հաճախ տեղ են գտնում մեր քաղաքական բառապաշարում ևմամուլի առաջկցությամբ պարբերաբար շրջանառվում են: Հասարակությունը հեռու է բոլոր տեսակի արտահերթ ընտրություններ հասկացությունից, որովհետև հասարակության համար խնդիրներն օրակարգային են, ոչ թե պայմանավորված ինչ-որ ընտրական արտահերթ գործընթացներով: Իսկ քաղաքական ակցիաները… Յուրքանչյուր քաղաքական ուժ որդեգրում է գործունեության իր ձևը: Դրանում որևէ վատ բան ես չեմ տեսնում որ ՀԱԿ-ն էլ որդեգրել է հասարակական ընդհանրացված միջոցառումներ իրականացնելու միջոցով քաղաքական օրակարգում մնալու, քաղաքական դաշտում մնալու որոշակի առումով տեսանելի և լսելի լինելը: Սրանում որևէ վատ բան կամ ինչ-որ արտառոց որևէ բան ես չեմ տեսնում,և սա նորմալ երևույթ է: Ես չէի ցանկանա և ինքս էլ նման պատասխանատվություն չէի վերցնի ժողովրդի անունից խոսել, որովհետև ժողովրդի անունից խոսում են միայն համազգային, համապետական և վերազգային գաղափարներ ունեցող քաղաքական ուժերը, իսկ այն քաղաքական ուժը, որը միայն իշխանության գալու նպատակ ունի…
Լ. Սարգսյան.-Այդ մասին արդեն ասել եք:
Ա. Զաքարյան.-…այդ քաղաքական ուժերը ժողովրդի անունից ուղղակի թող չխոսեն, ժողովրդի անունից կարող են խոսել այն ուժերը, որոնք արցախյան կարգավորման…
Լ. Սարգսյան.-Գոնե դա պիտի չասեիք:
Անժելա Թովմասյան.-Գոնե այդ ուժի ժամանակ է Արցախն ազատագրվել, պրն Զաքարյան:
Լ. Սարգսյան.-Խոսենք հետևյալի մասին…
Ա. Զաքարյան.-Արցախն ազատագրվել է բոլոր քաղաքական ուժերի միասնականության…
Լ. Սարգսյան.-Կներեք, երևի թե Դուք օբյեկտիվությունից շատ հեռու եք, Դուք միշտ խուսափում եք, ինչպես ձեր նախագահը…
Ա. Զաքարյան.-Մեր նախագահը…
Լ. Սարգսյան.-Այո, նա իմ նախագահը չէ:
Ա. Զաքարյան.-Ձեր նախագահն էլ է:
Լ. Սարգսյան.-Իմը չէ, եթե իմը լիներ…
Ա. Զաքարյան.-Ուրեմն՝ Դուք պետություն չունեք և քաղաքացի չեք:
Լ. Սարգսյան.-Լավ, մենք դա թողնենք, ես ուզում եմ հետևյալի մասին խոսել՝ ես համոզվեցի, որ Դուք իրոք տեղյակ չեք ժողովրդի տրամադրությունների, և քաղաքական ակցիաներ նշելով՝ Դուք փորձում եք նսեմացնել նաև այդ ժողովրդին…
Ա. Զաքարյան.-Բոլորովին:
Լ. Սարգսյան.-…քանի որ հարյուր հազարանոց հանրահավաքը չի կարելի ակցիա անվանել, դա համազգային դժգոհության դրսվորում էր, որն այլևս չի ցանկանում տեսնել ձեզ մեր երկրի ղեկավար կազմում: Դուք եթէե իիրողությունն առ այսօր չեք ընդունել և չեք հասկացել, դա մեր ազգի դժբախտությունն է: հանրահավաքի ժամանակ, երբ առաջադրվեցին 15 կետեր, ևասվեց, որ իշխանությունները պարտավոր են այս կետերը կատարել, որպեսզի երկրում հնարավոր լինի բարեփոխումներ իրականացնել, ես հետվել եմ ընդհանուր զարգացումներին ևնկատեցի, որ իշխանությունը փորձեց տարբեր ուղղություններով ինչ-որ իմիտացիոն պրոցեսներ տանել, որպեսզի կարողանա մեղմել ժողովրդի դժգոհությունը, բայց հավատացնում եմ ձեզ՝ դա չի հաջողվել: Ես ուրախ կլինեի, եթե դուք կարողանայիք ապացուցել,որ պատրաստ եք այդ բարեփոխումներին: Դժբախտաբար, իշխանությունը կառուցված է այնպիսի բուրգի վրա, որը նաև հնարավորություն չի տա նույնիկս ցանկության դեպքում դա իրականացնել, բայց քանի որ վաղը հաջորդ հանրահավաքն է, և այդ 15 կետերից առանձնացվել են երեք կետեր, որոնք շատ ավելի աեն մեզ համար և իրագործելի, եթե իշխանությունը կարողանար քաղաքական կամք դրսևորել, ապա այսօր այդ երեք կետերը բոլորն էլ արված կլինեին: Դժբախտաբար, մենք չենք տեսնում իշխանությունների մեջ ողջամտություն և քաղաքական կամքի դրսվորում:
Անժելա Թովմասյան.-Հնարավո՞ր է, որ վաղվա հանրահավաքը վերածվի նստացույցի, հացադուլի:
Լ. Սարգսյան.-Ես ասել եմ, որ ժողովրդի կամքն ամենակարևորն է:
Անժելա Թովմասյան.-Եթե ձեզ ասեն՝ նստեք հացադուլի….
Լ. Սարգսյան.-Ես միշտ պատրաստ եմ:
Հայկ Խալաթյան, «PanArmenian.net».-Տիկին Սարգսյան, ինչո՞վ կարելի է բացատրել ՀԱԿ-ի անհանդուրժողականությունը մյուս քաղաքկաան ուժերի՝ ընդդիմության՝ «Ժառանգության», ՀՅԴ-ի նկատմամբ: Նրանք մեղադրում են ձեզ, որ դուք այնպիսի մեթոդներ եք օգտագործում, ինչպիսին այժմ իշխանությունը, բայց ժամանակին ՀԱԿ-ի ղեկավարները եղել են իշխանության մեջ, հանդուրժող են եղել, և գան էլ իշխանության, ոչ մի բան չի փոխվի, որովհետև նույն մեթոդներն են կիրառվում: Ինչպե՞ս կբացատրեք նույն աայդ հարձակումները Րաֆֆի Հովհաննիսյանի վրա…
Լ. Սարգսյան.-Ես չգիտեմ՝ ո՛ր հարձակումների մասին է խոսքը, անձամբ ես կարծիք եմ արտահայտել…
Հայկ Խալաթյան, «PanArmenian.net».-Ձեր մամուլի…
Լ. Սարգսյան.-Ի՞նչ նկատի ունեք՝ ասելով մեր մամուլը:
Հայկ Խալաթյան, «PanArmenian.net».-ՀԱԿ-ի ղեկավարի հարձակումը:
Լ. Սարգսյան.-Ի՞նչ կարգի հարձակում է եղել, նդրում եմ, ներկայացրեք այդ հարձակման պատկերը...
Հայկ Խալաթյան, «PanArmenian.net».-Մարդուն չնկատելը:
Լ. Սարգսյան.-Կներեք, իսկ որտե՞ղ էր Րաֆֆի Հովհաննիսյանը մարտի մեկին: Եթե իշում եք՝ ՀԱԿ-ի մի քանի առանցքային ներկայացուցիչներ և՛ այցելել են Րաֆֆի Հովհաննիսյանին, և՛ փորձել են համոզել, որ հացադուլից դուրս գա, և՛ շատ հարգալից մոտեցում են ունեցել, երևի թե ամենախիստը ես եմ եղել,որ վարկած եմ արտահայտել, որ ոստիկանությունն ինչու՛ է այդպես հանդուրժողական վերաբերմունք դրսևորում Րաֆֆի Հովհաննիսյանի նկատմամբ, եթե ինձ Ազատության հրապարակից միայն զբոսնելու համար բերման են ենթարկում: Շատ հետաքրքիր զուգահեռներ եմ ուզում տանել: Ինչ վերաբերում է Րաֆֆի Հովհաննիսյանին, անձամբ նրա դեմ որևէ բացասական վերաբերմունք կամ հարձակում չի դրսևորվել:
Գևորգ Խաչատրյան, «Zham.am».-Այսինքն՝ Լևոն Տեր-Պետրոսյանը մու՞ռ հանեց, որ չնկատեց…
Լ. Սարգսյան.-Ես իմ կարծիքն եմ ասում, շատ ներողություն, ինձ ապշեցնում է այն հարձակումը, որ տեղի ունեցավ նաև ՀԱԿ-ի նկատմամբ, դուք մոռանում եք: Ես հասկանում եմ քաղաքական հացադուլի իմաստը… Նախ՝ րեմ ուզում ներքաշվել այդ ամեն ինչում, որովհետև մենք բոլոր ընդդիմադիր ուժերի նկատմամբ ունենք մեր դրական վերաբերմունքը, և եթե կոնկրետ խնդիրներ են դրվում, և այդ խնդիրները համահունչ են մեր տրամադրությունների և նպատակների հետ, մենք պատրաստ ենք համագործակցել: Ես Րաֆֆի Հովհաննիսյանի հացադուլի մեջ և՛ իմաստ չեմ տեսնում, և՛ կնոկրետ հարցադրումներ: Հացադուլ սկսում են, երբ դնում են կոնկրետ պահանջ և դուրս են գալիս հացադուլից, երբ այդ պահանջի կատարման հետ կապված ինչ-որ տեսանելի բան կա: Հիմա Ստեփան Սաֆարյանի մասով եմ ուզում խոսել. ես համարում եմ, որ Ստեփան Սաֆարյանն անպատասխանատու հայտարարություն է արել, կա նաև այդ հանդիպման վերծանությունը, նաև բանակցությունների վերծանությունը Լևոն Տեր-Պետրոսյանի հետ, որտեղ Լևոն Տեր-Պետրոսյանը հստակ պահանջում է, որ իրեն թույլ տան, որ ինքը գա ժողովրդի մոտ և կարողանա ժողովրդին ուղղորդել կամ ուղարկել տուն:
Գևորգ Խաչատրյան, «Zham.am».-Եվ Ռոբերտ Քոչարյանն ասաց՝ իրեն ոչ ոք չի պահում, թող գնա՝ ուր ուզում է:
Լ. Սարգսյան.-Գիտե՞ք ինչ, ասեմ Ձեզ, հրապարակային կարելի է շատ բան անել, բայց բանակցելու ընթացքում թույլ չտալ: մեխանիզմները շատ տարբեր են և ձեզ շատ հայտնի, և ես չեմ ուզում ներքաշվել այդ խոսակցության մեջ, հիմա խոսքն անհանդորժողականության մասին է. հայտարարում եմ՝ մենք բոլորի նկատմամբ հանդուրժողական ենք:
Անժելա Թովմասյան.-Այնուամենայնիվ, այս մթնոլորտում փոխանակ ընդդիմությունն ընդդիմության հետ լինի…
Լ. Սարգսյան.-Մեր թիրախը…
Անժելա Թովմասյան.-Համենայն դեպս՝ ձեր մամուլը պաստում է, որ դուք…
Լ. Սարգսյան.-Մենք մամուլ չունենք: Մամուլը միշտ անվերահսկելի է եղել՝ և՛ ձեր մամուլը, և՛ մեր մամուլը, որոնք դուք համարում եք մերը կամ ձերը: Երբ ասում եք ձերը, մենք որևիցե ազդեցություն չունենք մամուլի վրա, մենք ունենք կոնկրետ թերթերում ինչ-որ լրագրողներ, որոնք մեր համակիրներն են, երբեմն մեր հարցազրույցները տպում են, մեր հայտարարությունները տպում են, իսկ կոնկրետ մամուլ մենք չունենք: Եթե ունենք, կարող եք նշել:
Ա. Զաքարյան.-Ես ընդամենը ուզում եմ այլևս մեկ անգամ ասել, չնայած բազմիցս ասել եմ, որ, ցավոք, այն, ինչ տեղի ունեցավ մարտի մեկին, իհարկե, որևէ քաղաքական ուժ չպետք է փորձի խուսափել դրա պատասխանատվությունից, հատկապես ՀԱԿ-ի առաջնորդը:
Լ. Սարգսյան.-Շատ զարմանալի է, որ իրական պատասխանատուներին ընդհանրապես չենք նշում…
Ա. Զաքարյան.-Ես ասացի՝ ընդհանրապես որևէ քաղաքական ուժ չպետք է խուսափի, հատկապես…
Լ. Սարգսյան.-Այդ դեպքում ինչու՞ չեք նշում Ռոբերտ Քոչարյանին ու Սերժ Սարգսյանին:
Ա. Զաքարյան.-Ես ասացի՝ որևէ քաղաքական ուժ, իշխանությունը երբեք չի ասել, որ ինքը խուսափում է…
Լ. Սարգսյան.-Այդ դեպքում ինչու՞ եք նշում Լևոն Տեր-Պետրոսյանի անունը:
Ա. Զաքարյան.-Իշխանությունը երբեք չի ասել,որ ինքը խուսափում է, ընդհակառակը...
Լ. Սարգսյան.-Իշխանությունը ոչ միայն պիտի չխուսափի, այլև՝ բացահայտի. դժբախտաբար չի անում:
Ա. Զաքարյան.-Բայց, ինչպես ասում են, թխվածքը պատրաստելև հետո չհամտեսել՝ քաղաքական ուժի կողմից՝ ՀԱԿ-ի կողմից, ես դա համարում եմ անթույլատրելի:
Լ. Սարգսյան.-Ես չեմ ընդունում այդ մոտեցումը, դա նորից պատասխանատվությունից խուսափելու ձև է, որը, ես կարխում եմ, վերջիվերջո չի հաջողվելու:
Ա. Զաքարյան.-Մենք երբեք չենք խուսափել:
Լ. Սարգսյան.-Եթե չեք խուսափել, այդ դեպքում ինչու՞ տասը սպանությունների գործով դեռ ոչ մեկը դատապարտված չէ:
Ա. Զաքարյան.-Դրա համար գոյություն ունեն համապատասխան իրավասու մարմինների հայտարարություններ…
Լ. Սարգսյան.-Որոնք ուղղորդվում են ուղիղ իշխանությունների կողմից:
Լիանա Ներսիսյան, «Mardik.am»Տիկին Սարգսյան, Դուք ասում եք, որ ժողովրդի կամքից անկախ ՀԱԿ-ը ոչ մի բան չի որոշում և անում:
Լ. Սարգսյան.-Այս պահի դրությամբ եմ ասում:
Լիանա Ներսիսյան, «Mardik.am».-Հանրահավաքին, երբ Տեր-Պետրոսյանը ելույթ էր ունենում, ժողովուրդը գոռում էր՝ հիմա, հիմա. Լևոն Զուրաբյանը հավատացնում է՝ մենք կարգախոսներ չենք մոգոնում…
Լ. Սարգսյան.-Համամիտ եմ Լևոն Զուրաբյանի հետ…
Լիանա Ներսիսյան, «Mardik.am».-Ասում էին՝ մի րոպե, հետո, հիմա չի որոշվում… Ազատության հրապարակը գրավում են, այսպես ասած…
Լ. Սարգսյան.-Չեն գրավում…
Լիանա Ներսիսյան, «Mardik.am».-ՀԱԿ ներկայացուցիչներն են այդպես ասում:
Անժելա Թովմասյան.-Իշխանությունները դեռները բացում են:
Լիանա Ներսիսյան, «Mardik.am».-Տեր-Պետրոսյանը ժողովրդին ասում է՝ բարի գիշեր, գնացեք տուն:
Լ. Սարգսյան.-Նախ՝ ամբողջ ժողովուրդը չէր, որ պահանջում էր, որ մնան, և երկրորդը՝ Լևոն Տեր-Պետրոսյանի կողմի առաջարկության ընդունումը գնահատում եմ ժողովրդի կողմից Լևոն Տեր-Պետրոսյանի նմկատմամբ մեծ հարգանքի դրսևորում ևվստահություն:
Լիլիթ Պողոսյան, «Հայոց աշխարհ».-Տիկին Սարգսյան, ինչու՞ եք անընդհատ խոսում ժողովրդի, հասարակության անունից, որովհետև ես ինձ համարում եմ ժողովրդի մի մասը, և նման հարյուր հազարավորներ կան, որոնք պարզապես լսել չեն ուզում Լևոն Տեր-Պետրոսյանի մասին, և Դուք խոսում եք հասարակության անունից, ինչու՞ չեք խոսում ձեր կողմնակիցների անունից: Եվ երկրորդ հարցը՝ միշտ փորձել եմ հասկանալ, պարզել, թե եթե մարտի մեկը, ինչպես Դուք եք ասում, իշխանությունների ձեռքի գործն էր, այդ տասը զոհերն իշխանությնա վզին են, այսպես ասած, կարո՞ղ եք ինձ բացատրել՝ ինչից էր գոհ Լևոն Տեր-Պետրոսյանը, ինչու՞ էր երջանիկ, երբ զանգահարում էր Ստեփան Դեմիրճյանին ևասում, որ վերջապես գիշերը հանգիստ քնել է, կարծում եմ՝ Դուք այդ հեռախոսազրույցների բովանդակությանը ծանոթ եք:
Լ. Սարգսյան.-Ոչ, նախ ասեմ, որ կարելի է տարբեր կարխիքներ հայտնել, տարբեր ձայնագրություններ մեջտեղ հանել, օրերը փոխել, այդ տեխնոլոգիաներին ես ծանոթ եմ, գիտեմ, թե ինչպես են դա շահարկում, արանքից ինչպես կոնտեքստ հանում վ բովանդակությունը լրիվ փոխում. այդ ամենին մենք ծանոթ ենք: Ես չեմ ուզում խոսել այդ մասին, որովհետև այդ ձայնագրությանը նույնիսկ ծանոթ չեմ և չգիտեմ, թե այդ ձայնագրությունն ինչ է եղել, և ինչ է մաքրվել:
Անժելա Թովմասյան.-Առաջին հարցին էլ անդրադարձեք, խնդրեմ:
Լ. Սարգսյան.-Ես բոլորի անունից չեմ խոսում, ես խոսում եմ ժողովրդի այն հատվածի անունից, ովքեր մշտապես ներկա են հանրահավաքներին, և եթե նկատել եք, դա աճողական է, նաևայն բոլոր հանդիպումները, որ մենք ունենում ենք գյուղերում, քաղաքներում, մեզ իրավունք են տալիս մտածելու, որ այո, ժողովուրդը բարեփոխումներ է պահանջում և դա տեսնում է արտահերթ ընտրությունների արդյունքում:
Հայկ Խալաթյան, «PanArmenian.net».-Դուք նշեցիք, որ 2008 թ. ժողովրդից խլվեց բացառիկ հնարավորությունը…
Լ. Սարգսյան.-Դուք ասում եք՝ 96-ին…
Հայկ Խալաթյան, «Panarmenian.net».-Այո, 95-96-ին, այն ժամանակ առաջինն ընտրությունները կեղծել է Լևոն Տեր-Պետրոսյանը, և այդ արատավոր պրակտիկան ինքն է մտցրել քաղաքականության մեջև բանակը ժողովրդի դեմ հանել է միայն ինքը, և այն ժամանակվա ընդդիմության ղեկավարները…
Լ. Սարգսյան.-Դուք մի բան շատ լուրջ շփոթում եք, եթե մոռացել եք, այն ժամանակ ընդդիմությունը հարձակվեց ԱԺ-ի վրա և մի մարդ չզոհվեց, այն ժամանակ…
Անժելա Թովմասյան.-Համեյան դեպս՝ Լևոն Տեր-Պետրոյսանը ժողովրդին չտարավ, չէ՞, ԱԺ:
Լ. Սարգսյան.-Լավ, ուրեմն՝ Դուք համարժեք զուգահեռներ չեք տանում, սկսենք դրանից, և երկրորդը՝ ես չեմ ասում, որ եթե ինչ-որ ժամանակ ընտրություն է կեղծվել, ապա դա լավ է, ես ասում եմ հետևյալը և կարծում եմ, որ եթե մի անգամ եղել է ինչ-որ սխալ, դա դեռ չի նշանակում, որ ամեն անգամ այդ սխալը պետք է կրկնել և հնարավորություն չտալ, որ ժողովուրդն ընտրություն կատարի:
Գևորգ Խաչատրյան, «Zham.am».-Պրն Զաքարյան, վերջերս շատ է խոսվում վարչապետի հնարավոր հրաժարականի մասին, այդպիսի հարց կա՞:
Ա. Զաքարյան.-Նման քննարկում չկան:
Անժելա Թովմասյան.-Ձեր կարծիքով՝ նման բաներ ո՞վ է տարածում:
Ա. Զաքարյան.-Ես կարծում եմ՝ մամուլը: Բոլոր ժամանակնեչրում էլ մեզ մոտ կառավարության և բոլոր պաշտոնյաների հրաժարականների մասին պարբերաբար շրջանառվել են տարբեր թեմաներով, տարբե ռակուրսով…
Գևորգ Խաչատրյան, «Zham.am».-Տիգրան Սարգսյանը կառավարության աշխատանքից…
Ա. Զաքարյան.-Գիտե՞ք, եթե ես հիմա ասեմ՝ կառավարության գործունեությունը փայլուն գործունեություն է, իհարկե, այդպեսչէ, կան խնդիրներ, որ ես ինքս էլ գտնում եմ, որ պետք է ոչ թե երկու օր հետո լուծել, այլ հենց այսօր, բայց դա դեռևս չի նշանակում, որ այսօրվա մեր կառավարությունն իր առջև դրվածև իր ստանձնած պարտավորությունները չի իրակաացնում, ես կարծում եմ, որ իրականացնում է և՝ արդյունավետ:
Հայկ Խալաթյան, «PanArmenian.net».-Իսկ մայիս-հունիս նշված ժամկետն ի՞նչ կտա:
Ա. Զաքարյան.-Նախագահի հանձնարարությամբ դրանք այն ժամկետներն են, որոնք պետք է կոնկրետ ի ցույց դնեն առաջընթացը, և հաջողությունը: Եվ, ինչպես հանրապետության նախագահն է ասել, բնականաբար, պատճառաբանություններ ևբացատրություններ, թե ինչու այսպես չեղավ, այնպես չեղավ, պետք է չլինեն:
Կարինե Մանգասարյան, «Երկիր մեդիա».-ՀԱԿ-ն ունի՞ այն պրոֆեսիոնալ գաղափարական կորիզը, որ եթե գան իշխանության, կարող են իրականացնել իրական բարեփոխումներ:
Լ. Սարգսյան.-ՀԱԿ-ն արդեն վաղուց ինստիտուցիոնալիզացված կառույց է, որն ունի բոլոր հանձնաժողովները, ենթահանձնաժողովները, նաև գիտեք, որ «Հարյուր քայլ» ծրագիրն է վաղուց արդեն հասարակությանը տրամադրվել, և ծանոթացել են մեր ծրագրի հե, այնտեղ նշված են բոլոր բարեփոխումները, որոնք իշխանության գալու պարագայում ՀԱԿ-ը պարտավորվում է իրականացնել:
Կարինե Մանգասարյան, «Երկիր մեդիա».-Մարդկային այդ ռեսուրսն ունի՞:
Լ. Սարգսյան.-Միանշանակ, ես կարծում եմ՝ ինքներդ շատ լավ գիտեք, թե ինչ քաղաքական ուժեր են այնտեղ ներկայաված, ինչ անհատներ կան ՀԱԿ-ի շոիրջը, և կարող եք վստահ լինել, որ այսօր ՀԱԿ-ը պատրաստ է գալու իշխանության և կադրային որևէ խնդիր չի ունենալու:
Անժելա Թովմասյան.-Վաղվա հանրահավաքի հետ կապված ինչ-որ նոր բան կարո՞ղ եք ասել, անակնկալներ կլինե՞ն:
Լ. Սարգսյան.-Վաղվա հանրահավաքի հետ կապված կարող եմ ասել՝ անակնկալներ կլինեն, կարծում եմ՝ ժողովուրդը նաևպատրաստ է այդ անակնկալներն ինքը ստեղծելու, ինչպես իշխանությունը, այնպես էլ մենք պիտի պատրաստ լինենք տարբեր անակնկալների:
Լիլիթ Պողոսյան, «Հայոց աշխարհ».-Տիկին Սարգսյան, Լևոն Զուրաբյանը խոստովանում է, որ այսօր ավանդական քաղաքականությունը խախտվել է, և գոյություն ունի ընդդիմություն՝ ձեր կարծիքով՝ ի դեմս ձեզ, կա իշխանություն, կա ընդդիմությանը ընդդիմություն: Չե՞ք կարծում, որ սա նշանակում է, որ ՀԱԿ-ը առավել քան երբևէ մեկուսացված է քաղաքական դաշտից:
Լ. Սարգսյան.-Նախ՝ ես չեմ լսել, որ Լևոնը նման բան է ասել:
Լիլիթ Պողոսյան, «Հայոց աշխարհ».-Եվ այս պարագայում մի քիչ ցինիկ է հայտարարելը, որ ընդդիմության 95 տոկոնս իրար սիրում է, և ընամենը հինգ տոկոսն իրար սիրելուն չի մասնակցում, բայց հրավիրում է մասնակցելու:
Լ. Սարգսյան.-Ես այդ կարծիքը չեմ պնդում, ես այդպես չեմ մտածում, նախ՝ չգիտեմ՝ դա ով է ասել և ինչպե՛ս է ասել, բայց կարող եմ իմ կարծիքն ասել, որ մենք չենք որոշողը, թե ով է ընդդիմությունը, հասարակությունը և ժամանակն են որոշում, թե ով է իրականում ընդդիմությունը: Ժամանակը ցույց կտա, ևես հակված եմ մտածելու, որ այո, կան ևս ընդդիմադիր ուժեր, որոնք կիսում են մեր մտահոգությունները, և կոչ եմ անում մեզ հետ համագործակցել:
http://www.hayeli.am/?lang=_arm&fl=getNEdetail&type=news&p=5&smid=5429&t=pressReleaseandEvents
Комментариев нет:
Отправить комментарий
Примечание. Отправлять комментарии могут только участники этого блога.